Recently in 58 Category

پیشینه
اقلیم کردستان عراق آن بخش از کردستان است که به‌دنبال جنگ جهانی اول در داخل مرزهای عراق واقع شد. بیشترین ساکنان این ناحیه کرد هستند و از روی همزیستی قومی و همزیستی آیینی با دیگر مناطق عراق و منطقه اختلاف دارد. این اقلیم، شامل تمامی چهار استان اربیل، سلیمانی، کرکوک و دهوک و همچنین تمامی شهرستان‌های استان موصل به جز شهرستان‌های موصل (مرکز استان) و بعاج و حضر و نیز شهرستان‌های خانقین و مندلی و کفری به جز ناحیه بلدروز از استان دیاله و همین طور مرکز شهرستان بدره از استان واسط(کوت) می‌شود.

چرا سال 1991 را می‌توان نقطة عطفی در تاریخ کردستان عراق به شمار آورد؟
وقتی دولت عراق در سال 1921 تأسیس شد، کردهای این کشور امیدوار بودند در این دولت جدید، آن ظلم و ستمی که در دوران عثمانی وجود داشت، باقی نماند. کردهای عراق امیدوار بودند که این دولت، زندگی جدیدی را برای آن‌ها به ویژه در زمینة حقوق سیاسی فراهم کند. اما این دولت، درست همان ظلم سابق را بر آنها تحمیل کرد. در قانون اساسی که در سال 1925 در عراق تصویب شد، هیچ اشاره‌ای به حقوق سیاسی کردهای این کشور نشد. آنها ناگزیر شدند به تشکل‌های سیاسی مخفی پناه ببرند. کردها حق تشکل سیاسی علنی نداشتند. اجتماع و تشکل وجود داشت، اما به صورت آزاد نمی‌توانستند فعالیت کنند.

با تشکر، لطفا گزارش از تحولات کردستان عراق در دو دهة اخیر بیان کنید.
به باور نسل ما همه جنبش‌های سیاسی، حرکت‌های اقتصادی، نظامی و حکومتی در هر مرحله‌ای اولویت‌هایی دارند. در سال 1991 که در کردستان عراق قیامی شکل گرفت و به رانده شدن حزب بعث از کردستان عراق منجر شد، یک خلاء اداری، امنیتی و قانونی ایجاد شد، زیرا حکومتی در کردستان عراق باقی نمانده‌بود. از این رو، جبهه کردستان اداره امور را در دست گرفت و کردها خود مسئولیت را عهده‌دار شدند. برای ما این نخستین بار در تاریخ کردستان عراق پس از زمان شیخ محمود، در دهه 1920 - بود که توانستیم فرمانروایی خود را به دست بگیریم و اداره امور سرزمین خود را داشته باشیم. این برای ما تجربه بسیار مهمی بود. این تجربه با توجه به موقعیت متفاوت کردها در ایران، سوریه، ترکیه و عراق مسائلی هم داشت؛ چون هر یک از همسایه‌ها دیدهای متفاوتی به ما نظر داشتند و لزوماً همة آنها دوست نداشتند کردستان عراق مانند یک واحد سیاسی متمایز ظاهر شود.

این پرسش مطرح است که در حال حاضر در کردستان عراق چه اتفاقی در حال رخ دادن است ؟ چه شده که جمعیتی در خیابان حضور پیدا کرده و مجموعه احزابی اعتراض می‌کنند که سال‌های زیادی با استبداد و دیکتاتوری صدام مبارزه کردند، حال کار به جایی رسیده است که جمعیتی در خیابان حضور پیدا می‌کنند و به روش حکومت‌داری آن‌ها منتقدانه اعتراض می‌کنند؟
به درستی برادرانمان حق دارند که نگران این مسائل باشند؛ چون وضعیت کردستان عراق هنوز یک وضعیت کاملاً مستقر نیست. ما در قانون اساسی اصولی داریم که به نفع کردستان عراق است، اما در خود کردستان عراق هنوز افراد و جریان‌های معروف و پرنفوذی حضور دارند که با این دستاوردهای مهم که در قانون اساسی ثبت شده است سر دشمنی دارند. ما هر روز با این مسائل و با عملکرد جریان‌های مزبور دست و پنجه نرم می‌کنیم.

غیر از خود شما ترکیب سیاسی سی و پنج نفر اعضای جریان اعتراضی به چه صورت است؟
این افراد از جریان های مختلفی هستند. در میان معترضان، ایدئولوژی واحدی حاکم نیست. گروه‌ها و افراد با ایدئولوژی‌های مختلف مذهبی، کمونیستی و جریان‌های مستقل در این انجمن حضور دارند و همگی یک ویژگی مشترک دارند و آن اعتراض به حکومت اقلیم کردستان است. انجمن از همشهری‌هایی تشیکل شده که در جریان اعتراض‌های اخیر حضور داشته‌اند. این اعتراض‌ها به هیچ حزب و گروه و جریان خاصی وابسته نیست.

شما زبان فارسی را چگونه آموختید؟
در سال 1984 در زمان جنگ، به عنوان سرباز عراقی وارد ایران شدم. اما نپذیرفتم به عنوان سرباز عراقی، ایرانی‌ها را بکشم. من ازکشتن ایرانی نفرت دارم و به ایرانی‌ها گفتم از جنگ با شما امتناع می‌کنم، شما نیز پناهندگی مرا بپذیرید. به ایران آمدم و پناهنده شدم. البته به این مسئله افتخار می‌کنم.

آقای دکتر! با تشکر برای فرصتی که در اختیار ما گذاشتید، برای شروع گفت وگو لطفاً از آن چیزی که در کردستان تا به امروز رخ داده است، تاریخی مختصر بیان بفرمایید.
بنده هم از شما تشکر می‌کنم و به شما برای آمدن به کردستان عراق خوش‌آمد می‌گویم. بنده دکتر نجدت آکری هستم. به لحاظ آکادمیک چند پست داشته‌ام. به مدت 10 سال رییس دانشگاه حقوق و برای 2 سال نیز مدیرکل امور دانشجویان بوده‌ام. دانشجویان در آن دوره دارای مشکلات زیادی بودند. من بخشی از تحصیلاتم را در بغداد گذراندم و در سال 1991 به کردستان بازگشتم. یکی از بنیان‌گذاران این وزارتخانه هستم. همچنین، مدیر کل دیوان وزارت را عهده‌دار بودم. اکنون نیز به مدت 2 سال است که مدیر کل پژوهش و توسعه هستم. این اداره با پژوهش‌های علمی تحصیلات فوق لیسانس، دکترا، و در مجموع دیپلم به بالاتر است. مدرک دکتریم امنیت بین‌المللی است و فوق‌لیسانسم قانون توسعه است. در دستگاه‌های اطلاع‌رسانی دیداری، شنیداری و تصویری کارمند هستم.

آقای دکتر شیرزاد نجار از اینکه فرصتی دراختیار ما قرار دادید سپاسگزارم. لطفاً تاریخچه مختصری از تحولات کردستان عراق پس از فروپاشی عثمانی و تشکیل دولت عراق برای خوانندگان ما بیان کنید.
مسئله کُرد در عراق از روزی آغاز شد که در سال 1925 ولایت موصل به عراق ملحق شد و بعد از آن بر اساس قراردادهایی که برای تعیین حدود مرزی با ترکیه منعقد گشت و بریتانیا نقش ضمانتی آن را بر عهده داشت، مقرر شد تا حقوق کُردها در عراق حفظ گردد. عراق هم در سال 1932 به عضویت جامعه ملل در آمد؛ از قیمومیت بریتانیا خارج و به عنوان کشور مستقلی در جهان شناسایی شد. در این زمان، عراق قراردادی امضا کرد که حقوق ملیت‌ها و مشخصاً کُردها در عراق حفظ شود. پرسش این است که آیا عراق از سال 1932 تا سال 1954 که توسط خاندان پادشاهی فیصل اداره می‌شد، به مفاد پیمان‌نامه‌ای که امضا کرده‌بود التزام داشت یا خیر؟ در این دوره عراق آن را اجرا نکرد و به آن پایبند نبود فقط در سال 1927 قانون زبان‌های محلی را اجرا کرد. در این دوران دولت عراق اجازه نداد تا موارد مربوط به حقوق کُردها بتواند در قانون اساسی برای خود جایی بیابد.این مسئله مهمی بود که این حقوق در قانون اساسی منعکس شود. در دوره‌های زمانی متعددی یعنی در سال‌های 1937، 1945و 1947 ارتش و نظامیان عراقی به کُردها یورش بردند.این رویکرد نظامی مخالف قانون اساسی عراق بود و البته مخالف آن پیمان‌نامه‌ای که امضا کرده بود.

بفرمایید چگونه با اسلام سیاسی آشنا شدید، چه کسی بر شما تأثیر گذاشت و اینک به کدام جریان اسلامی تعلق دارید؟
من در سال 1997 در بخش اطلاع‌رسانی سازمان حرکت اسلامی کار می‌کردم که در سال 2009 به جنبش اتحاد اسلامی تبدیل شد. در این سازمان تا سال 2001 در بخش اطلاع‌رسانی باقی ماندم. در این سال اتحادیه اسلامی دچار بحران بزرگی شد، به ویژه پس از زمانی که به آن کنگره می‌گویند. من به عنوان کسی که در بخش اطلاع‌رسانی کار می‌کرد باقی‌ماندم، تا زمانی که جمعیت اسلامی تشکیل شد. جنبش اتحاد از هم پاشید برپایی حرکت اسلامی اعلام شد. در آن زمان ما با ملا کریکار در جناح موسوم به جناح اصلاح ماندیم. وقتی جندالاسلام تشکیل شد ما به عنوان افراد بی طرف درون حرکت اسلامی پیشین باقی ماندیم تا زمانی که ملا کریکار تصمیم گرفت گروه جندالاسلام را با گروه اصلاح متحد کند. جندالاسلام در تاریخ در 1/9/2001 و جمعیت اسلامی در 31/5/2001 تشکیل شد. در ماه اکتبر سال2001 زندگی عادی من به عنوان دانشجویی که دانشگاه را به پایان رسانیده و فعالیت روزنامه‌نگاری دارد، آغاز شد. این مختصری از ارتباط من با حرکت اسلامی پیشین است .

لطفاً خودتان را معرفی کنید؟
بنده عزت عیسی مدیر کل اداری، مالی و مشاور اقتصادی نخست‌وزیری اقلیم کردستان عراق هستم. خدمت شما خیر مقدم عرض می‌کنم و خوشحالم که یکی از دوستان ایرانی ما در اربیل حضور دارد و در خصوص اوضاع اقتصادی کردستان عراق به مردم ایران گزارش می‌دهد. امیدواریم این مسائل هر چه بیشتر موجب نزدیک شدن و توسعه اقتصادی همگرا مابین ایران و کردستان عراق شود و از امتیازات و مزایای نسبی موجود، دو کشور و مردم هر دو منطقه بتوانند سودمند شوند.